Przedsiębiorcom często zdarza się nawiązać współpracę z kontrahentem, który okazuje się nie być w pełni uczciwy. Konsekwencją zwlekania z płaceniem zobowiązań są tworzące się w firmach zatory finansowe. Istnieje możliwość zmniejszenia tego ryzyka, dzięki sprawdzaniu wiarygodności kontrahentów w rejestrach. Dlatego też powinno stosować się odpowiednie zapisy w umowie oraz poznać swoje prawo do ubiegania się o rekompensatę za długi, w sytuacji, gdy mamy do czynienia z nieuczciwym kontrahentem.
Według statystyk, przedsiębiorstwa i spółki najczęściej upadają z tego powodu, że tracą, nawet chwilowo, płynność finansową, często bez bezpośredniej winy właścicieli. Zazwyczaj powodem pustego konta firmowego są niezapłacone faktury za wydany towar lub zrealizowaną usługę. Duża ilość zaległych wierzytelności powoduje zahamowanie rozwoju biznesu i stwarza realne zagrożenie dla dalszego funkcjonowania firmy.
O czym warto pamiętać nawiązując współpracę z nowym kontrahentem? Po pierwsze, należy sprawdzić firmę w rejestrach – czy jest zarejestrowana i aktywna. Jest to możliwe w ramach darmowej usługi w publicznych i ogólnodostępnych źródłach, którymi są na przykład:
- Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEiDG) – obecne są tutaj osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność lub są wspólnikami spółki;
- Krajowy Rejestr Sądowy – obecne są tutaj spółki prawa handlowego np. spółki z o.o.
Istotne jest także sprawdzenie firmy w Biurze Informacji Gospodarczej, która często nazywana jest rejestrem dłużników. Ta instytucja gromadzi dane gospodarcze dotyczące wiarygodności płatniczej osób fizycznych i przedsiębiorstw. W BIG można sprawdzić, czy dana firma to zalega z płatnościami dla swoich kontrahentów. Aktualnie z usług Biura może skorzystać każdy, np. poprzez złożenie odpowiedniego wniosku, aby sprawdzić wpis na swój temat lub na temat innej firmy.
Po drugie, należy zawsze podpisywać umowy. Paradoksalnie wiele firm wykonuje usługi bez podpisanej umowy. Jest ona bardzo ważna w przypadku jakiegokolwiek konfliktu. Spisanie wszystkich warunków współpracy jest pierwszym podstawowym zabezpieczeniem każdej udanej transakcji i przydaje się wtedy, gdy trzeba rozdzielić straty z uwagi na brak spłat zobowiązania przez kontrahenta. Trzeba pamiętać, że rzetelny klient nigdy nie będzie miał nic przeciwko spisaniu umowy, bo wie, że się z niej wywiąże. Kupujący, który od początku nalega na zawarcie umowy słownej, już wtedy zaczyna być dla firmy kontrahentem wysokiego ryzyka.
Gdy mamy już umowę, powinna zostać do niej dodana klauzula pozwalająca uzyskać rekompensatę pieniężną za brak wykonania przedmiotu umowy. Podczas podpisywania umowy kontrahent wpłaca określoną kwotę, która odpowiada kosztom wypełnienia części umowy. Gdy kontrahent nie zapłaci za wykonaną usługę, można odstąpić od umowy i kwota wpłacona na zadatek może zostać zachowana. Dodatkowo wierzyciel może domagać się po raz drugi takiej samej kwoty w ramach rekompensaty, niezależnie od poniesionej szkody. Dlatego właśnie w przypadku niewypłacalności kontrahenta takie zastrzeżenie zadatku nie spowoduje straty.
Zadatku nie można jednak mylić z zaliczką. Zaliczka to dużo słabsza ochrona, bowiem w razie rezygnacji z transakcji podlega zwrotowi, natomiast odszkodowanie za nieodpowiednie zachowanie kontrahenta wymaga najczęściej udowodnienia wysokości szkody, a więc wskazania określonej sumy utraconej na rzecz odstąpienia umowy. Zaliczka ma jednak swoją zaletę, bowiem jest uniezależniona od wysokości szkody, dlatego domagając się tej kwoty w sądzie nie trzeba udowadniać, że rzeczywiście taka szkoda została poniesiona. Wystarczający jest przypadek realnego odstąpienia od wykonania umowy przez danego kontrahenta.
Kontrahent może wystawić także weksel, czyli papier wartościowy zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty wskazanej sumy na rzecz osoby wskazanej w wekslu. Istotą takiego zabezpieczenia jest brak ważności istnienia umowy lub jej braku. Kluczowe jest tylko jego poprawne wypełnienie. Dodając do umowy zabezpieczenie wekslowe i postanowienie dotyczące wypełnienia weksla, można bardzo tanio i sprawnie uzyskać orzeczenie sądowe uprawniające do natychmiastowej egzekucji, bez nadawania dodatkowego postanowienia sądu, iż wyrok może zostać egzekwowany przymusowo przez komornika. Takie postępowanie jest o wiele szybsze i tańsze, bowiem opłata od wniesienia pozwu kosztuje jedynie ćwierć zwyczajnych kosztów postępowania.
W umowie powinna znajdować się także klauzula dotycząca odsetek maksymalnych. Jest to zapis, który pozwala przedsiębiorcy domagać się wyższych odsetek niż zazwyczaj przyjętych w ustawie. W zależności od rodzaju umowy, odsetki te mają różną wysokość i są wyliczane w inny sposób.
Istnieje wiele metod, by uchronić się przed nieuczciwym kontrahentem. Istotne jest również, aby na bieżąco monitorować płatności od stałych kontrahentów, a także szybko reagować, gdy przestają być one terminowo regulowane.
Mamy nadzieję, że nasz artykuł był pomocny. W przypadku pytań zapraszamy do kontaktu osobistego.
Zespół EWRA Sp. z o.o.