W ciągu ostatnich lat sektor windykacyjny w Polsce dynamicznie się zmienia, co wynika głównie z modyfikacji przepisów prawa regulujących relacje między wierzycielami a dłużnikami. Zmiany te mają na celu zarówno ochronę interesów wierzycieli, jak i zapewnienie odpowiednich praw dla dłużników. W artykule omówimy kluczowe aspekty zmian prawnych wpływających na proces windykacyjny oraz to, w jaki sposób firmy windykacyjne muszą dostosować swoje procedury, by spełnić nowe wymogi regulacyjne.
1. Nowe terminy przedawnienia roszczeń
Jedną z istotnych zmian, które wpłynęły na sektor windykacyjny, jest skrócenie terminów przedawnienia roszczeń. W 2018 roku weszły w życie przepisy, które skróciły ogólny termin przedawnienia roszczeń z 10 do 6 lat. Dla firm windykacyjnych, które współpracują z firmami, zmiana ta ma poważne konsekwencje, ponieważ przyspiesza proces decyzyjny co do działań windykacyjnych, aby zdążyć przed przedawnieniem.
W szczególności przedsiębiorstwa muszą lepiej zarządzać swoimi portfelami należności, aby unikać sytuacji, w których roszczenie staje się nieegzekwowalne. Skrócenie terminów przedawnienia to także wyzwanie dla firm windykacyjnych, które muszą dostosować swoje działania operacyjne i zintensyfikować współpracę z klientami, aby jak najszybciej podjąć kroki prawne wobec dłużników.
Co może zrobić przedsiębiorca?
W tym kontekście szczególnie istotna i pomocna staje się usługa monitoringu należności, która umożliwia bieżące śledzenie statusu zobowiązań. Monitoring należności pozwala firmom natychmiast wykryć opóźnienia w spłatach oraz szybko reagować, zanim roszczenie zbliży się do terminu przedawnienia. Dzięki monitorowaniu, przedsiębiorstwa mogą proaktywnie podejmować działania, na przykład przypominać kontrahentom o zaległościach lub szybko wdrożyć procedury windykacyjne, gdy sytuacja tego wymaga.
Usługa monitoringu należności może znacząco zwiększyć skuteczność odzyskiwania długów, minimalizując ryzyko przedawnienia. Pomaga także lepiej zarządzać portfelem należności, co przekłada się na poprawę płynności finansowej zleceniodawców i daje im większą kontrolę nad swoimi finansami, szczególnie w kontekście skróconych terminów przedawnienia.
2. Ustawowe ograniczenia windykacyjne – ochrona praw konsumentów
W związku z coraz większym naciskiem na ochronę praw dłużników, wprowadzono przepisy mające na celu ograniczenie agresywnych praktyk windykacyjnych. Choć dotyczy to głównie windykacji wobec konsumentów, zasady te wpływają na ogólny wizerunek branży windykacyjnej i w niektórych przypadkach mogą być także brane pod uwagę przy windykacji należności wobec firm.
Nowe przepisy nakładają większe wymagania dotyczące sposobu kontaktu z dłużnikami – ograniczono liczbę połączeń telefonicznych oraz wprowadzono przepisy ograniczające możliwość nachodzenia dłużników w ich miejscu pracy. Firmy windykacyjne działające na rynku B2B muszą być świadome tych zmian, ponieważ mogą one wpływać na postrzeganie branży przez klientów biznesowych i ich dłużników.
3. Nowe wytyczne RODO a ochrona danych osobowych w windykacji
Ochrona danych osobowych w działalności windykacyjnej jest szczególnie ważna, ponieważ firmy windykacyjne dysponują dużą ilością danych wrażliwych. Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO) wprowadziło surowe wymogi w zakresie przechowywania, przetwarzania i ochrony danych osobowych, a także obowiązek informowania dłużników o celach przetwarzania ich danych.
Firmy windykacyjne muszą spełniać rygorystyczne wymogi dotyczące przetwarzania danych osobowych nie tylko dłużników, ale także kontrahentów i pracowników. Warto pamiętać, że nieprawidłowe przetwarzanie danych może skutkować wysokimi karami finansowymi, co wymusza na firmach windykacyjnych aktualizację swoich procedur oraz inwestycje w odpowiednie systemy IT i szkolenia pracowników.
4. Nowe zasady związane z COVID-19
Pandemia COVID-19 przyniosła szereg zmian legislacyjnych, które mają wpływ na relacje finansowe między przedsiębiorstwami, w tym na procesy windykacyjne. Wprowadzenie tarcz antykryzysowych oraz zmian w Kodeksie Postępowania Cywilnego związanych z ograniczeniem działalności sądów sprawiło, że wiele spraw windykacyjnych zostało opóźnionych. Ponadto, na czas pandemii wprowadzono różne moratoria, czyli okresy ochronne, podczas których dłużnicy mogli liczyć na ulgę w spłacie należności.
Firmy windykacyjne, pracujące dla klientów biznesowych, muszą uwzględniać fakt, że wiele przedsiębiorstw boryka się z problemami finansowymi, co może mieć wpływ na realizację zobowiązań wobec wierzycieli. Wymaga to bardziej elastycznego podejścia, szczególnie w zakresie ustalania harmonogramów spłat oraz wdrażania działań windykacyjnych dostosowanych do aktualnej sytuacji gospodarczej.
5. Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) i rozwój e-usług
W ramach usprawniania procesu windykacyjnego w Polsce rozwijane są rozwiązania elektroniczne, takie jak Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU), które umożliwia wierzycielom uzyskanie nakazu zapłaty drogą elektroniczną, bez konieczności fizycznej obecności w sądzie. Jest to istotne ułatwienie dla firm windykacyjnych, które dzięki EPU mogą szybciej uzyskać tytuł wykonawczy i podjąć dalsze kroki prawne.
EPU znacząco skraca czas postępowania, co jest istotne w sytuacji, gdy dłużnicy opóźniają się w spłacie zobowiązań. Dla firm windykacyjnych korzystanie z EPU stanowi duże wsparcie w zakresie efektywności procesów, jednak wymaga również odpowiednich zasobów technologicznych i przeszkolonych pracowników, by sprawnie prowadzić postępowania elektroniczne.
Podsumowanie
Wprowadzane zmiany prawne w Polsce i dynamicznie rozwijające się regulacje w całej Unii Europejskiej stawiają przed firmami windykacyjnymi nowe wyzwania, ale i otwierają nowe możliwości. Aby sprostać tym wymogom, przedsiębiorstwa z branży windykacyjnej muszą działać na dwóch poziomach: lokalnym i europejskim, gdzie standardy ochrony danych osobowych oraz zasady dotyczące przedawnienia należności podlegają szczególnej uwadze.
Dostosowywanie się do uwarunkowań prawnych w Polsce i w całej Europie wymaga nieustannego monitorowania zmian oraz adaptacji procedur, by zapewnić zgodność działań windykacyjnych z aktualnymi regulacjami. Firmy windykacyjne, działając na rynku B2B, muszą być na bieżąco z aktualizacjami prawnymi, aby móc świadczyć najwyższej jakości usługi wierzycielom. Dzięki temu ich klienci mogą być pewni, że powierzone im wierzytelności są odzyskiwane zgodnie z obowiązującymi normami i przy zachowaniu pełnej legalności oraz poszanowania praw dłużników.
Profesjonalne firmy windykacyjne dostosowują się więc zarówno do krajowych, jak i europejskich zmian regulacyjnych, by efektywnie wspierać przedsiębiorstwa, które zlecają im odzyskanie należności. Stała adaptacja do zmieniających się przepisów umożliwia działanie sprawne i zgodne z oczekiwaniami klientów. Dzięki temu zleceniodawcy mogą w pełni skupić się na swojej podstawowej działalności, mając pewność, że ich wierzytelności są odzyskiwane w sposób szybki, zgodny z przepisami i dostosowany do wymogów współczesnego rynku.